Vilom Shabd Hindi Mein: दोस्तों हर एक शब्द का निश्चित अर्थ होता है. और उसी अर्थ के विपरीत अर्थ दर्शाने वाले शब्द को विलोम शब्द कहते है. आज इस लेख में हम 1200+ विलोम शब्दों का अध्ययन करने वाले हैं. इन विलोम शब्दों का उपयोग स्कूल, कॉलेज और सरकारी नौकरी की परीक्षा में बैठने वाले छात्र भी कर रहे है. इस पोस्ट को एक रिसर्च के आधार पर लिखा गया है. इसलिए आप भी इसका बेझिझक इस्तेमाल कर सकते है.
विलोम शब्द हिंदी में | Vilom Shabd Hindi Mein
- सपूत – कपूत
- अंकुश – निरंकुश
- अंगीकार – अस्वीकार
- अंत – अनंत
- अंतर – बाह्य
- अंतर्मुखी – वहिर्मुखी
- अंदर – बाहर
- अंशतः – पूर्णतः
- अकलुष – कलुष
- अकाम – सुकाम
- अकाल – सुकाल
- अक्रुर – क्रुर
- अक्सर – कभी कभार
- अखाद्य – खाद्य
- अग – जग
- अगम – सुगम
- अगला – पिछला
- अगैती – पिशोती
- अग़्नि – जल
- अग्र – पश्च
- अग्रज – अनुज
- अग्राह्य – ग्राह्य
- अग्रिम – अन्तिम
- अघ – अनघ
- अचर – चर
- अचल – चल
- अचेत – सचेत
- अच्छा – बुरा
- अच्छाई – बुराई
- अजल – निर्जल
- अजेय – जेय
- अज्ञ – विज्ञ
- अज्ञान – ज्ञान
- अडिग – डावांडोल
- अतल – वितल
- अति – अल्प
- अतिथि – आतिथेय
- अतिवृष्टि – अनावृष्टि
- अतुकान्त – तुकान्त
- अत्यधिक – अत्यल्प
- अथ – इति
- अदान – प्रदान
- अदोष – सदोष
- अधः – उपरि
- अधम – उत्तम
- अधर्म – धर्म
- अधिक – न्यून
- अधिकतम – न्यूनतम
- अधिकारी – अनाधिकारी
- अधुनातन – पुरातन
- अनंत – अंत
- अनचाह – चाह
- अनभिज्ञ – भिग
- अनर्थ – अर्थ
- अनागत – आगत
- अनाचार – आचार
- अनातुर – आतुर
- अनाथ – सनाथ
- अनार्य – आर्य
- अनावश्यक – आवश्यक
- अनास्था – आस्था
- अनाहूत – आहुत
- अनिच्छा – इच्छा
- अनित्य – नित्य
- अनिवार्य – वैकल्पिक
- अनिष्ट- इष्ट
- अनुकूल – प्रतिकूल
- अनुग्रह – विग्रह
- अनुचित – उचित
- अनुज – अग्रज
- अनुत्तीर्ण – उत्तीर्ण
- अनुदार – उदार
- अनुपयुक्त – उपयुक्त
- अनुपयोगी – उपयोगी
- अनुपस्थित – उपस्थित
- अनुमति देना – मना करना
- अनुरक्त – विरक्त
- अनुराग – विराग
- अनुर्तीण – उर्तीण
- अनुलोम – विलोम
- अनेक – एक
- अनेकता – एकता
- अनैक्य – ऐक्य
- अनैच्छिक – ऐच्छिक
- अनैतिहासिक – ऐतिहासिक
- अन्तरंग – बहिरंग
- अन्तर्द्वन्द्व – बहिर्द्वन्द्ध
- अन्धकार – प्रकाश
- अपकार – उपकार
- अपकीर्ति – कीर्ति
- अपचार – उपचार
- अपना – पराया
- अपमान – सम्मान
- अपेक्षा – उपेक्षा
- अपेक्षित – अनपेक्षित
- अबेर – सबेर
- अभय – भयभीत
- अभिज्ञ – अनभिज्ञ
- अभिमान – नम्रता
- अभिशाप – वरदान
संबंधित लेख – कक्षा 4 के लिए विलोम शब्द
विलोम शब्द हिंदी में | Vilom Shabd Hindi Mein
- अभी – तभी
- अभ्यस्त – अनभ्यस्त
- अमर – मर्त्य
- अमावस्या – पूर्णिमा
- अमीर – गरीब
- अमृत – विष
- अराग – सुराग
- अरुचि – रुचि
- अर्जन – वर्जन
- अर्थ – अनर्थ
- अर्थी – प्रत्यर्थी
- अर्पण – ग्रहण
- अर्पित – गृहीत
- अर्वाचीन – प्राचीन
- अल्प – अधिक
- अल्पकालीन – दीर्घकालीन
- अल्पज्ञ – बहुज्ञ
- अल्पसंख्यक – बहुसंख्यक
- अल्पायु – दीर्घायु
- अवज्ञा – आज्ञा
- अवनत – उन्नत
- अवनति – उन्नति
- अवनी – अंबर
- अवर – प्रवर
- अवरोह – आरोह
- अवलम्ब – निरालम्ब
- अश्रु – हास
- असली – नकली
- असार – संसार
- असीम – ससीम
- अस्त – उदय
- अस्ताचल – उदयाचल
- अस्पृश्य – स्पृश्य
- अस्वस्थ – स्वस्थ
- आकर्ष – विकर्ष
- आकर्षण – विकर्षण
- आकाश – पाताल
- आकीर्ण – विकीर्ण
- आकुंचन – प्रसारण
- आगत – अनागत
- आगम – लोप
- आगमन – निर्गमन
- आगामी – गत
- आगे – पीछे
- आग्रह – दुराग्रह
- आग्रही – दुराग्रही
- आचार – अनाचार
- आच्छादित – अनाछ्दित
- आज – कल
- आजाद – गुलाम
- आजादी – गुलामी
- आज्ञा – प्राथना
- आतुर – शांत
- आत्मा – परमात्मा
- आदत्त – प्रदत्त
- आदर – अनादर
- आदर्श – यथार्थ
- आदान – प्रदान
- आदि – अंत
- आदिष्ट – निषिद्ध
- आदेश – निवेदन
- आद्र – शुष्क
- आधार – निराधार
- आधुनिक – प्राचीन
- आध्यात्मिक – भौतिक
- आना – जाना
- आभ्यन्तर – बाह्म
- आमिष – निरामिष
- आय – व्यय
- आयात – निर्यात
- आरंभ – अंत
- आरोप – प्रत्यारोप
- आरोह – अवरोह
- आर्य – अनार्य
- आलस्य – स्फूर्ति
- आलोक – अंधकार,तिमिर
- आवश्यक – अनावश्यक
- आविर्भाव – तिरोभाव
- आवृत – अनावृत
- आशा – निराशा
- आशिर्वाद – अभिशाप
- आश्रित – निराश्रित
- आसक्त – अनाशक्त
- आस्तिक – नास्तिक
- आस्था – अनास्था
- आहान – विसर्जन
- आहार – निराहार
- आहूत – अनाहत
- आह्वान – विसर्जन
- इंसाफ – नाइंसाफ
- इकट्ठा – अलग
- इकहरा – दुहरा
- इच्छा – अनिच्छा
- इच्छित – अनिच्छित
- इति – अथ
- इधर – उधर
- इष्ट – अनिष्ट
- इसका – उसका
- इहलोक – परलोक
- ईद – मुहर्रम
विलोम शब्द हिंदी में | vilom shabd hindi mein
- ईमानदार – बेईमान
- ईर्ष्या – प्रेम
- ईश – अनीश
- ईश्वर – अनीश्वर
- ईश्वरवाद – अनीश्वरवाद
- ईषत – अलम
- उऋण – ऋण
- उग्र – सौम्य
- उचित – अनुचित
- उच्च – निम्न
- उत्तर – दक्षिण
- उतार – चढ़ाव
- उतीर्ण – अनुत्तीर्ण
- उत्कर्ष – अपकर्ष
- उत्कृष्ट – निकृष्ट
- उत्तम – अधम
- उत्तरायण – दक्षिणायन
- उत्थान – पतन
- उत्पतन – निपतन, अवतरण
- उत्साह – निरुसाह
- उदघाटन – समापन
- उदय – अस्त
- उदयाचल – उस्ताचल
- उदात्त – अनुदात्त
- उदार – अनुदार
- उदास – प्रसन्न, प्रफुल्ल
- उदित – अस्त
- उदीची – प्रतीची
- उद्धत – विनीत
- उद्यम – निरुद्यम
- उद्यमी – आलसी
- उधार – नगद
- उन्नति – अवनति
- उन्नयन – अवनयन
- उन्मीलन – निमीलन
- उन्मुख – विमुख
- उन्मूलन – मुलन
- उपकार – अपकार
- उपकारक – अपकारक
- उपचार – अपचार
- उपजाऊ – बंजर
- उपभुक्त – अनुपभुक्त
- उपमा – अनुपमा
- उपमेय – अनुपमेय
- उपयुक्त – अनुपयुक्त
- उपयोगी – अनुपयोगी
- उपर – नीचे
- उपलब्ध – अनुपलब्ध
- उपसर्ग – प्रत्यय
- उपस्थित – अनुपस्थित
- उपाय – निरुपाय
- उपार्जित – स्वंयप्राप्त
- उर्ध्व – अधो
- उर्ध्वगामी – अधोगामी
- उर्वर – ऊसर
- उषा – संध्या
- उष्ण – शीत, शीतल
- ऊँच – नीच
- ऊपर – नीचे
- ऋजु – वक्र
- ऋण – उऋण
- ऋणात्मक – धनात्मक
- ऋत – अनृत
- ऋषि – संसारी
- एक – अनेक
- एकतंत्र – बहुतंत्र
- एकता – अनेकता
- एकत्र – विकर्ण
- एकमुखी – बहुमुखी
- एकल – बहुल
- एकांगी – सर्वांगीण
- एकाग्र – चंचंल
- एकेश्वरवाद – बहुदेववाद
- एडी – चोटी
- ऐक्य – अनैक्य
- ऐतिहासिक – अनैतिहासिक
- ऐश्वर्य – अनैश्वर्य
- ऐसा – वैसा
- ऐहिक – पारलौकिक
- ओढ़ना – बिछाना
- औचित्य – अनौचित्य
- औपचारिक – अनौपचारिक
- औपन्यासिक – अनौपन्यासिक
- औरत – मर्द
- औहाती – विधवा
- कंजूस – दानी
- कंटक – पुष्प
- कंठस्थ – विस्मरण
- कंपन – स्थिर
- कच्चा – पक्का
- कटु – मधुर
- कटुता – मधुरता
- कठिन – सरल
- कठिनाई – सरलता
- कठोर – कोमल
- कडवा – मीठा
- कड़ा – मुलायम
- कथ्य – अकथ्य
- कदाचार – सदाचार
- कनिष्ठ – ज्येष्ठ, वरिष्ठ
100 vilom shabd in hindi
- कन्या – वर
- कपट – निष्कपट
- कपूत – सपूत
- कबूलना – नकारना
- कम – ज्यादा
- कमजोर – ताकतवर, बलवान
- कमीना – भला
- करुण – निष्ठुर
- कर्कश – कोमल, मधुर, सुशील
- कर्जदार – महाजन
- कर्म – निष्कर्म
- कर्मठ – अकर्ममण्य
- कर्मण्य – अकर्मण्य
- कलंक – निष्कलंक
- कलकल – शांत
- कलुष – निष्कलुष
- कसूरवार – बेकसूर
- काज – अकाज
- काबिल – नाकाबिल
- काम – आराम
- कायर – निडर
- काला – गोरा
- किनारा – बीच
- कीर्ति – अपकीर्ति
- कुकृति – सुकृत्य
- कुख्यात – विख्यात
- कुटिल – सरल
- कुत्ता – कुतिया
- कुपुत्री – सुपुत्री
- कुमार्ग – सुमार्ग
- कुरूप – सुरूप, सुंदर
- कुसुम – वज्र
- कृतज्ञ – कृतघ्न
- कृत्रिम – प्राकृतिक
- कृपण – दाता
- कृपा – कोप
- कृश – स्थूल
- कृष्ण – शुक्ल
- केंद्रित – विकेन्द्रित
- कोप – कृपा
- क्रय – विक्रय
- क्रिया – प्रतिक्रिया
- क्रुद्ध – शान्त
- क्रूर – अक्रूर
- क्रेता – विक्रेता
- क्रोध – क्षमा
- क्षणिक – शाश्वत
- क्षम – अक्षम
- क्षमा – दंड
- क्षम्य – अक्षम्य
- क्षर – अक्षर
- क्षुद्र – महान
- खंडन – मंडन
- खरा – खोटा
- खरीद – बिक्री
- खिलना – मुरझाना
- खुला – बंद
- खुशकिस्मत – बदकिस्मत
- खुशबू – बदबू
- खुशी – गम
- खेद – प्रसन्नता
- गँवाना – पाना
- गंदा – साफ
- गंभीर – वाचाल
- गगन-पृथ्वी
- गणतंत्र – राजतंत्र
- गणनीय – अगणित
- गत – आगत
- गतिमान – स्थिर
- गतिरोध – निर्विरोध
- गद्य – पद्य
- गमन – आगमन
- गरीब – अमीर
- गर्म – ठंडा
- गर्मी – सर्दी
- गलत – सही
- गहरा – छिछला
- गाँव – शहर
- गाढा – पतला
- गाय – बैल
- गीला – सुखा
- गुण – दोष
- गुप्त – प्रकट
- गुरु – शिष्य
- गृहस्थ – सन्यासी
- गौण – प्रमुख, प्रधान
- ग्रामीण – शहरी
- घटना – बढना
- घटाव – जोड़
- घटिया – बढ़िया
- घन – तरल
- घमंड – विनय
- घाटा – फायदा
- घाटी – पर्वत
- घात – प्रतिघात
- घायल – दुरुस्त
- घृणा – प्रेम
- घोषित – अघोषित
- चंचल – स्थिर
- चढाव – उतार
विलोम शब्द opposite word hindi mein
- चतुर – मूर्ख
- चपल – गंभीर
- चमकदार – चमकहीन
- चर – अचर
- चल – अचल
- चाँदनी – अँधेरा
- चालाक – बेवकूफ
- चाह – अनचाह
- चिंतित – निश्चिंत
- चिकना – खुरदुर
- चिन्मय – जड़
- चिर – अचिर
- चिरन्तन – नश्वर
- चीर – साधु
- चुस्त – ढीला
- चेतन – अचेतन, जड़
- चोटी – एड़ी
- चोर – पुलिस
- चौड़ी – संकरी, तंग
- छल – निश्चल
- छाँह – धूप
- छाया – प्रकाश, रोशनी
- छूत – अछूत
- छेद्य – अछेद्य
- छोटा – बड़ा
- जंगम – स्थावर
- जंगली – पालतू
- जटिल – सरल
- जनता – सरकार
- जन्म – मृत्यु
- जमीन – आसमान
- जय – पराजय
- जल – स्थल
- जल्द – देर
- जल्दी – देरी
- जवानी – बुढ़ापा
- जागरण – निद्रा
- जागरूक – उदासीन
- जागृति – सुषुप्ति
- जाग्रत – सुषुप्त
- जाड़ा – गर्मी
- जाति – कुजाति
- जातीय – विजातीय
- जीत – हार
- जीव – निर्जीव
- जेय – अजेय
- जोड़ – घटाव
- ज्ञान – अज्ञान
- ज्ञानी – अज्ञानी
- ज्येष्ठ – कनिष्ठ
- ज्योति – तम
- ज्योतिर्मय – तमोमय
- ज्वार – भाटा
- झगड़ा – मेल, मिलाप
- झूठ – सच
- झोंपड़ी – महल
- ठोस – तरल
- डरपोक – निडर, साहसी
- ढ़लना – चढ़ना
- तटस्थ – पक्षपाती
- तपन – ठंडक
- ताना – भरनी
- ताप – शीत
- तामसिक – सात्विक
- तारीफ – शिकायत
- तिक्त – मधुर
- तिमिर – प्रकाश
- तीक्ष्ण – कुंठित
- तीव्र – मंद
- तुच्छ – महान
- तुल – अतुल
- तृप्त – अतृप्त
- तृषा – तृप्ति
- तृष्णा – वितृष्णा
- त्यागी – भोगी
- त्याज्य – ग्राह्य
- थलचर – जलचर
- थोक – फुटकर
- थोडा – बहुत
- दंड – पुरस्कार
- दक्षिण – वाम
- दयालु – निर्दयी
- दाएं – बाएं
- दाता – याचक
- दानव – मानव
- दास – स्वामी
- दिवा – रात्रि
- दीर्घ – ह्स्व
- दीर्घकाय – लघुकाय
- दुःख – सुख
- दुःशील – सुशील
- दुकानदार – ग्राहक
- दुखिया – सुखिया
- दुत्कार – स्वागत
Antonyms Words In Hindi
- दुराचारी – सदाचारी
- दुराशय – सदाशय
- दुरुप्रयोग – सदुप्रयोग
- दुर्गन्ध – सुगन्ध
- दुर्जन – सज्जन
- दुर्दान्त – शांत
- दुर्बल – सबल
- दुर्भाग्य – सौभाग्य
- दुर्लभ – सुलभ
- दुष्ट – सज्जन
- दूषित – स्वच्छ
- दृढ – विचलित
- दृश्य – अदृश्य
- देनदार – लेनदार
- देय – अदेय
- देर – सवेर, जल्दी
- देव – दैत्य
- देवता – राक्षस
- देवत्व – दानवत्व
- देश – परदेश, विदेश
- दोष – गुण
- दोषी – निर्दोषी
- दोस्त – दुश्मन
- द्रुत – विलंबित
- धनवान – निर्धन, दरिद्र
- धनी – निर्धन
- धरा – गगन
- धर्म – अधर्म
- धीर – अधीर
- ध्वंस – निर्माण
- नकद – उधार
- नकरात्मक – सकरात्मक
- नकल – असल
- नकली – असली
- नख – शिख
- नगद – उधार
- नफा – नुकसान
- नम – शुष्क, खुश्क
- नया – पुराना
- नर – नारी
- नरक – स्वर्ग
- क्षणिक – शाश्वत
- नाम – अनाम
- निंदा – स्तुति
- निकट – दूर
- निकृष्ट – उत्कृष्ट
- निगलना – उगलना
- निजी – सार्वजनिक
- निडर – डरपोक
- नित्य – अनित्य
- निद्रा – जागरण
- निन्द्य – वन्द्य
- नियमित – अनियमित
- निरक्षर – साक्षर
- निरर्थक – सार्थक
- निराकार – साकार
- निरामिष – सामिष
- निराशा – आशा
- निराहार – आहार
- निर्गुण – सगुण
- निर्जीव – सजीव
- निर्दय – सदय
- निर्मल – मलिन
- निर्माण – विनाश
- निर्यात – आयात
- निर्लज्ज – सलज्ज
- निश्चित – अनिश्चित
- निश्चेष्ट – सचेष्ट
- निश्छली – छली
- निषिद्ध – विहित
- निषेध – विधि
- निष्काम – सकाम
- निष्फल – सफल
- नीच – ऊँच
- नीचा – ऊँचा
- नूतन – पुरातन
- नेक – बद
- नेकी – बदी
- नैतिक – अनैतिक
- नोकर – मालिक
- न्याय – अन्याय
- न्यून – अधिक
- पका – अधपका
- पक्ष – विपक्ष
- पठित – अपठित
- पण्डित – मुर्ख
- पतझड़ – बहार
- पतन – उत्थान
- पतनोन्मुख – विकासोन्मुख
- पता – खोज
- पतिव्रता – कुलटा
- पदेन – अपदेन
- परकीय – स्वकीय
- परतंत्र – स्वतंत्र
- परमार्थ – स्वार्थ
- परलोक – इहलोक
- पराजय – जय
- पराया – अपना
Antonyms Words In Hindi
- परार्थ – स्वार्थ
- परिचित – अपरिचित
- परिश्रम – विश्राम
- परिश्रमी – आलसी
- पवित्र – अपवित्र
- पाक – नापाक
- पाताल – आकाश
- पात्र – अपात्र
- पानी – आग
- पाप – पुण्य
- पालक – संहारक
- पाश्चात्य – पूर्वीय
- पुरस्कार – दण्ड
- पुरुष – कोमल
- पुष्ट – अपुष्ट
- पूर्ण – अपूर्ण
- पूर्णता – अपूर्णता
- पूर्णिमा – अमावस्या
- पूर्व – अपूर्व
- पूर्ववत – नूतनवत
- पूर्ववर्ती – परवर्ती
- पेट – पीठ
- पोषण – कुपोषण
- प्रकट – गुप्त
- प्रकाश – अंधकार
- प्रख्यात – कुख्यात
- प्रजा – राजा
- प्रज्ञ – मूढ़
- प्रतिकूल – अनुकूल
- प्रत्यक्ष – परोक्ष
- प्रधान – गौण
- प्रभावित – अप्रभावित
- प्रमाणित – अप्रमाणित
- प्रमुख – सामान्य
- प्रयोग – अप्रयोग
- प्रलय – सृष्टि
- प्रवृति – निवृति
- प्रसन्नता – खेद
- प्रसाद – विषाद
- प्राची – प्रतीची
- प्राचीन – नवीन
- प्राण – निष्प्राण
- प्रारम्भ – अंत
- प्रारम्भिक – अन्तिम
- प्रार्थ – स्वार्थ
- प्रेम – घृणा
- फल – निष्फल
- फायदा – नुकसान
- फूट – मेल
- फूलना – मुरझाना
- फैला – सिमटा
- बंजर – उर्वर
- बंद – खुला
- बंधन – मुक्ति
- बईमान – ईमानदार
- बच्चा – बूढ़ा
- बढ़ना – घटना
- बढ़िया – घटिया
- बद – नेक
- बद्ध – मुक्त
- बन्धन – मुक्ति
- बलवान – कमजोर
- बहिष्कार – स्वीकार
- बहुत – थोड़ा
- बहुमुखी – एकमुखी
- बाढ़ – सुखा
- बाढ़ग्रस्त – सूखाग्रस्त
- बालक – बालिका
- बासी – ताजा
- बाहर – भीतर
- बाह्य – अभ्यन्तर
- बीमार – स्वस्थ
- बुढ़ापा – जवानी
- बुद्धिमता – मूर्खता
- बुरा – अच्छा
- बुराई – भलाई
- बेगम – बादशाह
- बेवकूफ – चलाक
- बैर – प्रीति
- भंग – अभंग
- भद्र – अभद्र
- भय – निर्भय
- भाई – बहन
- भाव – अभाव
- भिखारी – दाता
- भूत – भविष्य
- भूलोक – द्युलोक
- भूषण – दूषण
- भोगी – योगी
- भोग्य – अभोग्य
- भौतिक – आध्यात्मिक
- मंगल – अमंगल
- मंद – तीव्र
- मधुर – कटु
- मनुज – दनुज
- मनुष्यता – पशुता
- मरण – जीवन
- मर्त्य – अमर
- मलिन – निर्मल
- मसृण – रुक्ष
- महात्मा – दुरात्मा
विलोम शब्द – vilom shabd hindi mein
- महान – तुच्छ
- माता – पिता
- मान – अपमान
- मानक – अमानक
- मार्ग – कुमार्ग
- मितव्यय – अपव्यय
- मित्र – शत्रु
- मिथ्या – सत्य
- मिलन – विरह
- मीठा – कड़ुवा
- मुक्त – ग्रस्त
- मूक – वाचाल
- मृत – जीवित
- मृदुल – रुक्ष
- मेहनती – आलसी
- मोक्ष – बंध
- मोटा – पतला
- मौखिक – लिखित
- यथार्थ – आदर्श
- यश – अपयश
- रंगीन – रंगहीन
- रक्षक – भक्षक
- रक्षित – अरक्षित
- रचना – विनाश
- रत – विरत
- रहित – सहित
- राजतंत्र – गणतंत्र
- राजा – रंक
- राम – रावण
- रिक्त – पूर्ण
- रुग्ण – स्वस्थ
- लक्षण – कुलक्षण
- लक्षणा – अभिधा
- लक्षित – अलक्षित
- लक्ष्य – अलक्ष्य
- लगभग – पूरा
- लगातार – रुक-रुककर
- लगाव – हटाना
- लघु – गुरु
- लघुता – बडप्पन
- लचीला – कठोर
- लड़का – लडकी
- लड़ना – मिलना
- लड़ाई – सुलह
- लब्ध – अनुपलब्ध
- लम्ब – आधार
- लम्बा – ठिगना
- लम्बाई – चौडाई
- लवण – शर्करा
- लहू – पसीना
- लाभ – हानि
- लायक – नालायक
- लिखित – अलिखित
- लिप्त – अलिप्त
- लुप्त – व्यक्त
- लेन – देन
- लोभ – संतोष
- लोभी – संतोषी
- लौह – स्वर्ण
- वक्र – सरल
- वजह – बेवजह
- वज्र – कुसुम
- वन – मरु
- वन्य – पालित
- वर – वधू
- वरदान – अभिशाप
- वसंत – पतझड़
- वादी – प्रतिवादी
- वास्तविक – अवास्तविक
- विकर्ष – आकर्ष
- विकर्षण – आकर्षण
- विकास – पतन
- विकीर्ण – संकीर्ण
- विक्रय – क्रय
- विख्यात – कुख्यात
- विचलित – दृढ़
- विजय – पराजय
- विदुषी – अज्ञानी
- विदेश – स्वदेश
- विद्या – अविद्या
- विद्वान – मूर्ख
- विधवा – सधवा
- विधि – निषेध
- विनय – अविनय
- विनाश – निर्माण
- विनीत – उद्धत
- विपत्ति – सम्पत्ति
- विपद – सम्पद
- विपन्न – सम्पन्न
- विमुख – सम्मुख
- वियोग – संयोग
- विरत – निरत
- विरोध – समर्थन
- विवाद – निर्णय
- विशलेषण – संश्लेषण
- विशालकाय – क्षीणकाय
- विशिष्ट – साधारण
- विशुद्ध – दूषित
विलोम शब्द – vilom shabd hindi mein
- विशेष – सामान्य
- विश्लेषण – संश्लेषण
- विश्वास – संदेह
- विष – अमृत
- विषम – सम
- विषाद – आहद
- विसर्जन – अहान
- विस्तार – संक्षेप
- विस्तृत – संक्षिप्त
- वीर – कायर
- वीरान – आबाद
- वृद्ध – तरुण
- वृद्धि – हास्र
- वृष्टि- अनावृष्टि
- वृहत – लघु
- वैतनिक – अवैतनिक
- वैध – अवैध
- वैमनस्य – सौमनस्य
- व्यक्त – अव्यक्त
- व्यय – आय
- व्यर्थ – अव्यर्थ
- व्यवहारिक – अव्यवहारिक
- व्यष्टि – समष्टि
- व्यस्त – अव्यस्त
- व्यास – समास
- शकुन – अपशकुन
- शक्तिशाली – शक्तिहीन
- शयन – जागरण
- शरण – अशरण
- शांत – उग्र
- शान्ति – क्रान्ति
- शासक – शासित
- शिक्षित – अशिक्षित
- शिव – अशिव,असमृद्ध
- शिष्य – गुरु
- शीत – उष्ण
- शुभ – अशुभ
- शुष्क – आर्द्र
- शोषक – पोषक
- श्यामा – गौरी
- श्रद्धा – अश्रद्धा
- श्रव्य – दृष्य
- श्रीगणेश – इति
- श्र्वेत – श्याम
- श्लील – अश्लील
- श्वेत – श्याम
- षंड – मर्द
- षंडत्व – पुंसत्व
- संकल्प – विकल्प
- संकीर्ण – उदार
- संकीर्णि – विस्तीर्ण
- संकोच – असंकोच
- संक्षेप – विस्तार
- संगत – असंगत
- संघटन – विघटन
- संजीव – निर्जीव
- संत – असंत
- संतोष – असंतोष
- संधि – विग्रह
- संन्यासी – गृहस्थ
- संबंध – असंबंध
- संभव – असंभव
- संयोग – वियोग
- सकर्म – निष्कर्म
- सकाम – निष्काम
- सक्रिय – निष्क्रिय
- सक्षम – अक्षम
- सखा – शत्रु
- सगुण – निर्गुण
- सच – झूठ
- सचेत – अचेत
- सजल – निर्जल
- सत्कर्म – दुष्कर्म
- सत्कार – तिरस्कार
- सत्य – असत्य
- सदय – निर्दय
- सदाशय – दुराशय
- सनाथ – अनाथ
- सन्तोष – असन्तोष
- सपूत – कपूत
- सफल – असफल
- सबल – दुर्बल
- सभय – निर्भय
- सभ्य – निर्भय
- सम – विषम
- समझदार – नासमझ
- समष्टि – व्यष्टि
- समास – व्यास
- समूल – निर्मल
- सम्मान – अपमान
- सम्मुख – विमुख
- सरल – कठिन
- सरस – नीरस
- सर्द – गर्म
- सविकार – निर्विकार
- सशंक – निश्शंक
- सहयोग – असहयोग
- सहयोगी – प्रतियोगी
- साकार – निराकार
- सादर – निरादर
- साधु – असाधु
- सापेक्ष – निरपेक्ष
- सामान्य – विशिष्ट
- सार्थक – निरर्थक
- सावधान – असावधान
- सीधा – उल्टा
- सुंदर – असुंदर
- सुकर्म – कुकर्म
- सुकाल – अकाल
- सुख – दुःख
- सुगंध – दुर्गंध
- सुगम – दुर्गम
- सुदूर – अदूर
- सुधा – गरल
- सुपथ – कुपथ
- सुपरिणाम – दुष्परिणाम
- सुपुत्र – कुपुत्र
- सुबह – शाम
- सुमति – कुमति
- सुर – असुर
- सुलभ – दुर्लभ
- सुशील – दुःशील
- सुसंसगति – कुसंगति
- सुस्त – चुस्त
- सूक्ष्म – स्थूल
- सूखा – गीला
- सृष्टि – प्रलय
- सौभाग्य – दुर्भाग्य
- सौम्य – असौम्य
- स्त्री – पुरुष
- स्थिर – चंचल
- स्थूल – सूक्ष्म
- स्मरण – विस्मरण
- स्वजाति – विजाती
- स्वतंत्र – परतन्त्र
- स्वतन्त्रा – परतन्त्रा
- स्वदेश – विदेश
- स्वदेशी – परदेशी
- स्वधर्म – विधर्म
- स्वप्न – जागरण
- स्वर्ग – नरक
- स्वल्पायु – चिरायु
- स्वस्थ – अस्वस्थ
- स्वाधीन – पराधीन
- स्वामी – सेवक
- स्वार्थ – निस्वार्थ
- स्वीकृत – अस्वीकृत
- हँसना – रोना
- हर्ता – कर्ता
- हर्ष – शोक
- हल्का – भारी
- हसना – रोना
- हानि – लाभ
- हार – जीत
- हास – रुदन
- हास्य – रुदन
- हिंसा – अहिंसा
- हित – अहित
- ह्रस्व – दीर्घ
- देशी – विदेशी
- उधम – निरुद्ध
- क्रम – व्यतिक्रम
- ओजस्वी – निस्तेज
- उपन्यास – एकांकी
- बेकार – महत्त्व
- शूद्र – स्वर्ण
- भूगोल – खगोल
- कानूनी – गैरकानूनी
- कान्त – कांता
- कमी – बेशी
- प्रशंसा – कुत्सा
- खुशनसीब – बदनसीब
- कनीय – वरीय
- कार्य – अकार्य
- खोलना – बांधना
- खुश – गमगीन
- दूर के – करीबी
- सही – गडबड
- गोरक्षक – गोभक्षक
- अगठित – गठित
- गंधदायक – गंधाहारक
- गठियाना – खोलना
- गंधीला – सुगंधित
- घनेरा – नगण्य
- निकास – प्रवेश
- स्वकीया – परकीया
- वंघ – निंघ
- ग्राम – नगर
- छली – निश्छल
- अंतिम – प्रारंभिक
- सांय – प्रात:
- गंधाहारक – गंधदायक
- सिलसिलेवार – गड्मड
- गण्य – नगण्य
- खगोल – भूगोल
- खरीदना – बेचना
- गदर – शांति
- छली – निश्चल
- चाहा – अनचाहा
- पास – दूर
- उद्घाटन – समापन
- उपयोग – दुरुपयोग
- गोचर – अगोचर
- खीजना – रीझना
- खल – सज्जन
- घरेलू – बाहरी
- बेचना – खरीदना
- गाड़ना – उखाड़ना
- गाढ़ा – पतला
vilom shabd in hindi
- ग्रहण – त्याग
- गठीला – ढीला
- गड्मड – सिलसिलेवार
- धूप – छांह
- पल – घंटा
- कैद – छूट
- चढना – ढलना
- संकोची – ढीठ
- पदावनति – पदोन्नति
- भृत्य – प्रभु
- करीबी – दूर के
- चिरन्तर – नश्वर
- अजीब – अनोखा
- अनुरक्ति – विरक्ति
- अवनि – अम्बर
- उपयोग – दुरूपयोग
- कपटी – निष्कपट
- सुभग – दुभग
- स्तुति – निन्द
- स्वतन्त्र – परतन्त्र
- झोपड़ी – महल
- दिन – रात
- धूप – छाँव
- नगर – ग्राम
- नमक हराम – नमक हलाल
- नश्वर – शाश्वत
- निन्दा – स्तुति
- निर्दोष – सदोष
- निश्छल – छली
- क्रम – व्यक्तिक्रम
- खीझना – रीझना
- गगन – पृथ्वी
- गणतन्त्र – राजतन्त्र
- गम्भीर – वाचाल
- गृहीत – त्यक्त
Opposite words in hindi
- गेय – अगेय
- ग्राम्य – शिष्ट
- संग – निःसंग
- सदाचार – दुराचार
- सन्धि – विग्रह
- सबाध – निर्बाध
- समाज – व्यक्ति
- सुन्दर – असुंदर
- बलवान् – बलहीन
- पुरातन – नवीन
- प्रवृत्ति – निवृत्ति
- प्रात – साय
- मानवता – दानवता
- मालिक – नौकर
- मुख – पृष्ठ
- मुनाफा – नुकसान
- राग – द्वेष
- रागी – विरागी
- राजतन्त्र – जनतन्त्र
- रात – दिन
- रात्रि – दिवस
- लौकिक – अलौकिक
- विशिष्ठ – साधारण
- वृष्टि – अनावृष्टि
- भेद – अभेद
- प्रशंसा – निन्दा
- अनुरूप – प्रतिरूप
- अलभ्य – लभ्य
- अंतरंग – बहिरंग
- अघोष – सघोष
- अकर्मक – सकर्मक
- अल्पप्राण – महाप्राण
- अधिकार – अनधिकार
- अपराधी – निरपराध
- अनहोनी – होनी
vilom shabd in hindi
- अपयश – सुयश
- आर्ष – अनार्ष
- आवास – प्रभास
- आकांक्षा – अनाकांक्षा
- आविर्भूत – तिरोभूत
- आरूढ़ – अनारूढ़
- उपचय – अपचय
- उभरा – धँसा
- उपत्यका – अधित्यका
- कुबुद्धि – सुबुद्धि
- क़सूर – बेक़सूर
- कलुषित – निष्कलुष
- कुलीन – अकुलीन
- कर्ता – अकर्ता
- खण्डन – मण्डन
- ख़ास – आम
- ख़रीद – बिक्री
- गरिमा – लघिमा
- गौरव – लाघव
- घटित – अघटित
- घर – बेघर
- घटाना – जोड़ना
- झीना – गाढ़ा
- टूटना – जुड़ना
- तुलनीय – अतुलनीय
- दुरुपयोग – सदुपयोग
- द्वन्द्व – निर्द्वन्द्व
- दिव्य – अदिव्य
- दुष्कर – सुकर
- दाख़िल – ख़ारिज
- नफ़ा – नुक़सान
- नमकहराम – नमकहलाल
- नश्वर – अनश्वर
- नत – उन्नत
- पंडित – मूर्ख
- पाठ्य – अपाठ्य
- पार – अपार
- पूरा – अधूरा
- पेय – अपेय
- पैना – भोथरा
vilom shabd in hindi
- प्रातः – सायं
- प्रसारण – संकुचन
- प्रसन्न – अप्रसन्न
- प्रसिद्ध – अप्रसिद्ध
- प्रवेश – निर्गम
- फूल – काँटा
- भक्ष्य – अभक्ष्य
- भावी – अतीत
- भीत – निर्भय
- भ्रांत – निर्भान्त
- मन्द – अमन्द
- ममता – निष्ठुरता
- मुख – प्रतिमुख
- मित – अपरिमित
- महँगा – सस्ता
- मिलना – बिछुड़ना
- मुनाफ़ा – नुक़सान
- मान्य – अमान्य
- मूल्यवान – मूल्यहीन
- मेहमान – मेज़बान
- मुसीबत – आराम
- योग्य – अयोग्य
- युक्त – अयुक्त
- यौवन – बुढ़ापा
- राग – विराग
- खाली – भरा
- रोगी – निरोग
- लंबा – चौड़ा
- लभ्य – अलभ्य
- विराम – अविराम
- विलम्ब – अविलम्ब
- विजेता – विजित
- वेदना – आनन्द
- विजित – अविजित
- विभव – पराभव
- विवादास्पद – निर्विवाद
- व्यक्ति – समाज
- व्यक्तिगत – सामाजिक
- वैयक्तिक – निर्वैयक्तिक
- विपदा – सम्पदा
- अंतद्वर्न्द्व – बहिद्वर्न्द्व
- अंतमुर्खी – बहिमुर्खी
- अध्यवसाय – अनध्यवसाय
- अधोमुखी – उध्वर्मुखी
- अधोगामी – उध्वगामी
- अपर्ण – ग्रहण
- अच्युत – च्युत
- अमित – परिमित
- अपचय – उपचय
- अनन्त – अन्त
FAQs – विलोम शब्द के विषय में लगातार पूछे जाने वाले प्रश्न
प्रश्न – विलोम शब्द किसे कहते है ?
उत्तर- किसीभी “शब्द” का विपरीत या उल्टा अर्थ दर्शाने वाले शब्द को विलोम शब्द ऐसा कहा जाता है. विलोम शब्द को विरुद्धार्थी और विपरीतार्थक शब्द भी कहा जाता है.
प्रश्न – विलोम शब्द के कितने प्रकार होते हैं?
उत्तर – विलोम शब्द के 3 प्रकार होते हैं. जो कुछ इस प्रकार हैं .
१. स्वतंत्र विलोम शब्द
२.उपसर्गों से बने विलोम शब्द
३. लिंग परिवर्तन के आधार पर बने हुए विलोम शब्द
प्रश्न – स्त्रीलिंग विलोम शब्द किसे कहते हैं?
उत्तर – जिन शब्दों के लिंग बदल के या परिवर्तन कर के. उनका उल्टा अर्थ निकाला जाता है. उन्हें स्त्रीलिंग विलोम शब्द कहा जाता है. अर्थात: जैसे पुल्लिंग से स्त्रीलिंग या फिर स्त्रीलिंग से पुल्लिंग अर्थ बनाया जाता हैं. उदाहरण के रूप में – बेटा से बेटी, पति से पत्नी, नर से नारी, माता से पिता, बहन से भाई, रानी से राजा इत्यादि इत्यादि.
प्रश्न – विलोम शब्द को अंग्रेजी में क्या कहते हैं?
उत्तर – विलोम शब्द को अंग्रेजी में antonyms और साधारण भाषा में opposite word कहते हैं.
प्रश्न – विलोम शब्द की उपयोगिता क्या है?
उत्तर – हिंदी विलोम शब्द पढने से या उन्हें याद करने से. हिंदी भाषा का शब्द ज्ञान बढ़ता है. और उसे बोलने के कौशल को बढ़ाने में सहायता मिलती है.
हमें उम्मीद है की 1300 + Vilom Shabd Hindi Mein पढ़कर. आपको विलोम शब्द का ज्ञान प्राप्त हुआ होगा. इन उपयुक्त शब्दों को अपने वर्ग के अन्य छात्रों के साथ भी जरूर साझा करें. और अगर आपके सुझाव में कोई और विलोम शब्द बचा है. तो उसे कमेंट बॉक्स में लिख दीजिए. हम उसे भी जल्द ही पोस्ट में शामिल करेंगे.
और भी महत्वपूर्ण लेख पढ़े –
- १३०० संस्कृत विलोम शब्द सूचि
- १३०० बिना मात्रा वाले शब्द
- ६४४ ओ की मात्रा वाले शब्द
- १००१ आ की मात्रा वाले शब्द

नमस्कार दोस्तों मै हूँ संदीप पाटिल. मै इस ब्लॉग का संस्थापक और लेखक हूँ. मैने बाणिज्य विभाग से उपाधि ली है. मुझे नई नई चीजों के बारे में लिखना और उन्हें आप तक पहुँचाना बहुत पसंद है. हमारे इस ब्लॉग पर शेयर बाजार, मनोरंजक, शैक्षिक,अध्यात्मिक ,और जानकारीपूर्ण लेख प्रकशित किये जाते है. अगर आप चाहते हो की आपका भी कोई लेख इस ब्लॉग पर प्रकशित हो. तो आप उसे मुझे [email protected] इस email id पर भेज सकते है.